İnsanlar hayatları boyunca sürekli olarak değişir ve gelişirler. Bu değişimlerin yoğun olarak yaşandığı dönemlerden biri ise ergenlik dönemidir. Bu dönem, çocukluk döneminden yetişkinlik dönemine doğru geçiş dönemidir. Ergenlik döneminin en temelinde özellikle kimlik oluşumu gelmektedir. Doğduğunuz andan şekillenmeye başlayan kimliğimiz, ergenlik dönemi ile birlikte oluşumu tamamlamak için yoğun bir sürece girer. Kimlik oluşum süreci ebeveynlerin çocuklarıyla bu zamana kadar ki kurduğu ilişkiden farklı bir sürece doğru yol almaktadır. Doğal olarak bu gelişimin sürecin içerisinde ergen; yeni bir yapıya, yeni bir kimliğe, arayışa ve denemelere başlayacağı için özellikle ona otorite olan, ona yol göstermek isteyen bir aile, anne-baba, okuldaki öğretmen gibi kişilere karşı bir çalışma içerisine girecektir. Gelişimsel olarak doğal olmasına rağmen aileler açısından sıkıntılı bir süreç olan bu çalışma, bazen farkında olunmadan yanlış yorumlanıp, daha problemli noktalara doğru yol alabilmektedir.
Ergenlikte “Ben Kimim?”
Ergenlik dönemindeki bireyler kendilerine sıklıkla “ben kimim?” sorusunu sorarlar ve sorusuna cevap bulmaya çalışırlar. Bu süreçte giyim tarzları, farklı müzik türüne karşı ilgi, saç sitilinde değişim ve arkadaş ortamı değişebilir. Aileler için bu süreç kaygılanmaya sebep olsa da aslında arayış evresinde bu tip durumlar normaldir ve özellikle ebeveynlerin isteklerinin tersini yaparak kendilerini yeni bir kimlik oluşturulmaya çalışılır. Bu dönemdeki oluşuma dışarıdan müdahale gelirse kafa karışıklığı yaşarlar ve neler yapmak istediğini ya da nelerden hoşlandıklarını bilemezler, sevdiği alanlara yönelemezler ne yapacaklarını şaşırırlar.
Bu durumlarda ergenlerin kimlik karmaşası yaşamasına sebep olurlar. Kimlik arayışı devam ederken bu dönemde cinsel kimlik oluşumu da oldukça önemlidir. Cinselliğin farkına vararak bu durumu anlamaya çalışırlar ve cinsel yönelimleri de belirginleşmeye başlar. Hangi cinse ilgi duyduklarını anlamaya çalışırlar ama kesinleşme olmaz. Sadece bir arayış evresidir.
Peki Bu Süreci Daha Sağlıklı Nasıl Yürütebiliriz?
Ergenlik dönemindeki bireylere özgür olacakları bir alan sunulmalıdır kendilerini anlayıp tanıma tanımalarındaki bu sürece destek verip bu dönemdeki davranışsal ve diğer değişimleri kabul etmek sürecin sağlıklı ilerlemesini sağlayacaktır.
Ergenlikteki önemli konulardan biri, gelecek için meslek seçimidir. Ailelerin kendilerinin istedikleri alanda ilerlemelerini istemek yerine çocukları hangi bölümü okumak istiyor ve hangi meslek onu ileride mutlu, başarılı olmasını sağlayacak bunları düşünerek hareket edilmekte fayda var. Ömür boyunca istemediğimiz mesleği yapmak zaman zaman kişiyi çıkmaza götürebilir. Anlayışlı olarak ve empati yaparak kimlik oluşumunda çocuklara destek çıkılmalıdır. Yanında olmak yerine karşısında olmak iki taraf içinde olumsuz ve istenmeyen durumlara sürükleyebilir. Bunun gibi sıkıntılar yaşanan durumlarda psikolog tarafından destek almak oldukça olumlu sonuç doğurur.
Psikolog Sema YILMAZ
